İsrail devleti nasıl kuruldu?
İsrail devleti nasıl kuruldu?
İsrail devleti nasıl kuruldu?
İsrail Devleti’nin kuruluşu, tarihsel, siyasi ve ideolojik birçok faktörün bir araya gelmesiyle gerçekleşti. İsrail Devleti’nin kuruluş süreci aşağıdaki ana adımlardan oluşur:
- Balfour Deklarasyonu (1917): I. Dünya Savaşı sırasında, 2 Kasım 1917’de İngiltere Dışişleri Bakanı Arthur Balfour, Yahudilerin Filistin topraklarında ulusal bir yurt kurmalarını destekleyen bir mektup yayınladı. Bu deklarasyon, İngiliz yönetiminin Filistin topraklarındaki politikalarının temelini attı.
- Britanya Mandası (1920-1948): I. Dünya Savaşı’nın ardından, İngiltere Filistin’i Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanmasının bir sonucu olarak yönetmeye başladı. İngiliz Mandası döneminde, bölgedeki Arap ve Yahudi toplulukları arasında süregelen çatışmalar arttı.
- Holokost ve Savaş Sonrası Göç (1930’lar-1940’lar): II. Dünya Savaşı sırasında, Nazi Almanyası’nın Yahudi Soykırımı (Holokost) nedeniyle Avrupa’daki Yahudi nüfusu büyük zarar gördü. Savaşın ardından, hayatta kalan birçok Yahudi Filistin’e göç etmeye başladı.
- Birleşmiş Milletler Planı (1947): II. Dünya Savaşı’nın ardından, Birleşmiş Milletler Filistin’i iki devlete bölme planını önerdi. Bu plana göre, Yahudiler ve Araplar kendi bağımsız devletlerini kuracaklardı. Plan kabul edildi.
- İsrail Devleti’nin Kuruluşu (1948): 14 Mayıs 1948’de, İsrail Devleti’nin kuruluşu ilan edildi. Bu, İngiliz Mandası’nın sona ermesiyle gerçekleşti. Ertesi gün, Arap ülkeleri İsrail’e saldırdılar, başlayan İsrail-Arap Savaşı’nda savaş başladı.
- Bağımsızlık Savaşı (1948-1949): İsrail, bağımsızlığını ilan etmesinin ardından komşu Arap ülkeleri tarafından saldırıya uğradı. İsrail, bu savaşta kazanarak bağımsızlığını korudu.
Bu süreç sonucunda İsrail, resmi olarak tanındı ve bağımsız bir devlet olarak varlığını sürdürdü. Ancak bu durum, bölgedeki Arap-İsrail çatışmalarının temelini atmış ve uzun süreli siyasi ve askeri gerginliklere yol açmıştır.
Filistin İsrail’e ne zaman toprak sattı?
Filistin, tarihsel olarak modern anlamda bir devlet olarak var olmamıştır. Filistin toprakları Osmanlı İmparatorluğu’nun bir parçasıydı ve I. Dünya Savaşı sonrasında İngiliz Mandası altına girdi. Filistin topraklarının bölünmesi ve İsrail’in kuruluşu, Birleşmiş Milletler’in 1947 yılında aldığı bir karar sonucunda gerçekleşti.
Bu dönemde, Filistin toprakları Birleşmiş Milletler tarafından iki devlete bölünmesi önerildi: biri Yahudi devleti (İsrail), diğeri Arap devleti. Bu planın kabul edilmesinin ardından, 1948 yılında İsrail devleti bağımsızlığını ilan etti. Bu süreç, Arap ülkeleri ile İsrail arasında savaşa dönüştü.
Bu bağlamda, Filistin’in toprak satması yerine, Birleşmiş Milletler’in planıyla Filistin toprakları iki ayrı devlet olarak bölündü. Bu bölünme ve İsrail’in bağımsızlığını ilan etmesi, modern Filistin devletinin ve İsrail’in temelini atmıştır. Bu süreç, günümüzdeki Arap-İsrail çatışmalarının ve Filistin meselesinin temelini oluşturmuştur.
İsrail-Filistin topraklarına nasıl yerleşti?
İsrail-Filistin topraklarındaki yerleşimlerin geçmişi ve süreci oldukça karmaşık ve tarihsel olarak tartışmalıdır. İşte bu sürecin ana hatları:
- Birinci Göç Dalgası (Zionist Göçü): 1880’lerden itibaren, Avrupa ve Rusya’daki Yahudi toplulukları, Filistin’e göç etmeye başladı. Bu göç dalgasının arkasında Siyonist hareket vardı. Siyonizm, Yahudi halkının kendi bağımsız devletlerine sahip olma hakkına inanan bir hareketti.
- Osmanlı İmparatorluğu Dönemi (19. yüzyıl): Bu dönemde Filistin, Osmanlı İmparatorluğu’nun bir parçasıydı. Osmanlı İmparatorluğu, Yahudi göçünü sınırlıyor, ancak Filistin’e gelen Yahudilere de bazı ayrıcalıklar tanıyordu.
- Britanya Mandası (1917-1948): I. Dünya Savaşı sonrasında, Filistin İngiliz yönetimine geçti. Bu dönemde Yahudi göçü arttı ve Yahudi yerleşim birimleri kuruldu. Bununla birlikte, Arap toplumu bu göçü ve yerleşimleri kabul etmiyordu.
- Birleşmiş Milletler Planı (1947): II. Dünya Savaşı sonrasında, Birleşmiş Milletler Filistin’i iki devlete bölme planını önerdi. Bu plana göre, biri Yahudi devleti (İsrail), diğeri Arap devleti olacaktı.
- İsrail Devleti’nin Kuruluşu (1948): 14 Mayıs 1948’de İsrail devleti bağımsızlığını ilan etti. Bu süreç, İngiliz Mandası’nın sona ermesi ve Birleşmiş Milletler’in planının uygulamaya geçmesiyle gerçekleşti.
- 1948 Arap-İsrail Savaşı: İsrail’in bağımsızlığını ilan etmesinin ardından, komşu Arap ülkeleri İsrail’e saldırdı. Bu savaş sonucunda İsrail, bağımsızlığını korudu, ancak Filistin topraklarının önemli bir kısmı İsrail’in eline geçti.
- Batı Şeria ve Gazze Şeridi (1967): 1967’deki Altı Gün Savaşı sırasında, İsrail, Batı Şeria, Gazze Şeridi, Doğu Kudüs ve Sina Yarımadası’nı ele geçirdi. Bu bölgelerdeki Filistin nüfusu ile İsrail vatandaşları arasındaki yaşam koşulları ve toprak kullanımı konusunda süregelen çatışmalar yaşandı.
- Yerleşim Birimleri (İsrail İçinde): İsrail, bu topraklarda Yahudi yerleşim birimleri inşa etmeye başladı. Bu, Filistinlilerin toprak kaybetmesine ve sürgüne gitmesine neden oldu.
Bu süreç boyunca, İsrail-Filistin topraklarındaki yerleşimler ve toprak anlaşmazlıkları büyük bir uluslararası mesele haline geldi. Günümüzde bu konudaki görüşler büyük ölçüde bölge ve ülkeler arasında farklılık göstermektedir. Bu tür anlaşmazlıkların sona erdirilmesi için uluslararası barış girişimleri ve müzakereler devam etmektedir.
