Pendik’ in Tarihçesi

Pendik, tarihi boyunca çeşitli isimlerle anılmış bir ilçedir. İlçenin bilinen en eski adı “Pantikapion-Pantikapeun (Pantikape)” olarak kaydedilmiştir. Roma İtinerariumlarında “Panticio, Pantecio, Panticia (Pantikya)” olarak geçer. Bizans döneminde ise “Pantichium-Pantichion (Pantiki)” olarak adlandırılmış, bu terim “her tarafı surla çevrili” anlamına gelmektedir. İstanbul Boğazı’nda bulunan Pantichion (Fil Burnu) ile karıştırılmaması için Kadıköy’e ait olanı belirtmek amacıyla Kadıköy-Pendik terimi kullanılmıştır.

Bölge, Doğu Roma İmparatorluğu sınırları içinde kaldığı dönemde “Tayni-Tini” olarak anılmıştır. Bizans döneminde “Pantikion” veya “Pentikion” olarak adlandırılmıştır. Latin egemenliği döneminde ise Pendik’e “Büyük Duvar” anlamına gelen “Peninda-Kot” ve “Panli-hion” adları verilmiştir.

Pendik adı, beş surlu bir mahallede bulunan beş burun ve beş çıkıntıyı temsil etmektedir. Türkler tarafından bu isim Osmanlı döneminde kullanılmış ve günümüzde de hala kullanılmaktadır.

Pendik, doğal liman özelliğine sahip bir koyda kurulmuştur. Tarih öncesi yerleşmelerden önce, Marmara Denizi’nde yaşanan düşük su seviyeleri ve aşırı tuzlanma sebebiyle kısa bir süre terk edilmiştir. Ancak Marmara Denizi’nin durumu normale döndüğünde tekrar iskan görmüştür.

Pendik’e yerleşen en eski insan topluluğu olarak “Makedonyalılar” tanımlanmasına rağmen, 1961 yılındaki kazılarda 3000 – 4000 yıl öncesine ait insan kalıntıları bulunmuştur. M.Ö. 753 yıllarından itibaren Roma İmparatorluğu’nun sınırları içinde kalan Pendik, M.S. 395 yılında İmparatorluk ikiye bölündüğünde Doğu Roma İmparatorluğu sınırları içinde kalmıştır.

1080-1083 yılları arasında Selçuklular tarafından fethedilen bölge daha sonra tekrar Bizans hakimiyetine geçmiştir. 1203-1204 yıllarında Bizans’ın parçalanması ile Latin hükümetinin egemenliğine geçmişse de, 1306 yılında Osmanlı sınırlarına dahil olmuş ve daha sonra Pendik üzerinde Osmanlı İmparatorluğu ile Bizans arasındaki çekişmeler sonucunda 1329-1330 tarihleri arasında Pelekanon Savaşı yapılmış; bu savaşta Bizanslılar ağır bir yenilgi almış ve savaş sonrası Pendik uzun bir süre terk edilmiştir. Son olarak Yıldırım Beyazıt döneminde Osmanlı topraklarına dahil edilmiş, Umur Ağası Abdurrahman Gazi tarafından 1400’lü yıllardan itibaren Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Osmanlı döneminde Gebze ilçesine bağlı bir köy iken daha sonra Üsküdar Mutasarrıflığına bağlı Kartal Sancağı’na dahil bir nahiye olmuştur. Nihayet 04.07.1987 tarihinde 19507 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 3392 sayılı Kanun ile ilçe olmuş ve teşkilatlanmasını tamamlayarak 11.08.1988 tarihinde fiilen faaliyete geçmiştir.