Deprem sonrası uyku bozukluğu

Türk Uyku Tıbbı Derneği Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Hikmet Fırat, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından uyku sorunu yaşayanların sayısının arttığını belirterek, “Uyku bozuklukların ileriki dönemlerde özellikle metabolik hastalıklar, psikolojik hastalıklar ve kardiyovasküler hastalıklar dediğimiz hastalık gruplarına sebep olması söz konusu. O nedenle özellikle uyku bozukluğu olan gerek çocuklarda gerek erişkinlerde mutlaka tedavi edilmesi gereken durumlarımız var” dedi.

Türk Uyku Tıbbı Derneği Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Hikmet Fırat,

Uyku bozukluğu  Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından birçok kişide ‘posttravmatik stres’ denilen bir durum ortaya çıktığını söyledi. Prof. Dr. Fırat, deprem bölgesinde yaşayanlarda ve özellikle depremi bire bir yaşayanlarda bu durumun kaçınılmaz olduğunu belirterek,

“Bu aslında insanoğlunun doğal bir cevabı; vücudun vermiş olduğu bir cevap. İnsanoğlu strese girdiği zaman beyinden salınan birtakım hormonlar var. Bu ‘nörotransmitter’ dediğimiz hormonlar sayesinde kendini korumaya alıyor ve bu koruma sayesinde hayatta kalıyor.

Ancak bu koruma hastalıkları da beraberinde getiriyor. İlk etapta, çok kısa sürede travmayı yaşamış kişilerin deprem sonrasında birtakım unutkanlıkları, stresleri, depresyonları oluyor. Çok fazla bu konuyla ilgili konuşmak istemiyorlar.

Bunlar ilk etapta olan belirtiler ama bunun ileri dönemlerinde insanın davranışlarına yansıyan durumları var. Gerek psikolojik davranış bozuklukları olsun gerekse de uyku ile ilgili problemler olsun karşımıza geliyor” dedi.

‘TEDAVİ YAPILMAZSA 10 SENE DEVAM EDİYOR’

uyku bozukluğu Hastalarda özellikle uyku bozukluklarının ön planda olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Fırat, “Yapılan daha önceki çalışmalarda gösterilmiş, eğer bunun önüne geçilmezse yani bu problemlerin tedavisi yapılmazsa 10 seneye kadar bu sıkıntılar devam edebiliyor.

Dolayısıyla bunları tespit etmemiz mutlaka önemli. Bu kişileri yalnız bırakmamamız gerekiyor. Özellikle karşımıza çıkan uyku bozuklukları; uyku süresinde azalma yani akşam yatıyor ama her zaman kalkması gereken saatte değil de gece 3’te, 4’te kalkıyor; gece sık sık uyanmalar, kabus görmeler, rüya görmeler ve bunların sonucunda tabii sabah çok yorgun argın kalkıyor bu kişiler ve bunların gündüz uykuya meyilleri artıyor.

Uyku bozuklukların ileriki dönemlerde özellikle metabolik hastalıklar, psikolojik hastalıklar ve kardiyovasküler hastalıklar dediğimiz hastalık gruplarına sebep olması söz konusu. O nedenle özellikle uyku bozukluğu olan gerek çocuklarda gerek erişkinlerde mutlaka tedavi edilmesi gereken durumlarımız var. Altını çizmek istiyorum eğer kişi bunlarla baş edemeyecek duruma gelirse ki daha henüz depremin üzerinden bir ay geçti, o zaman mutlaka uzmanlara başvurması gerekiyor” diye konuştu.

‘BU KAYGILARLA YATAĞA GİRİLDİĞİ SÜRECE UYKU YOK’

Sadece depremzedelerin değil deprem bölgesi dışındaki kişilerin de medyadan aldığı görsellerle psikolojik durumlarının olumsuz yönde etkilendiğini belirten Prof. Dr. Fırat, şöyle konuştu:

“Burada tabii kişiden kişiye değişen durumlar söz konusu, herkeste aynı cevap oluşmaz. Herkesin hassasiyeti ve duruma karşı verdiği cevap farklı olur. Özellikle altta yatan uyku problemi olan, daha önceden de altta birtakım psikolojik hastalıkları olan; depresyon gibi veya anksiyete bozuklukları gibi hastalıkları olan kişilerin tabii ki bu tür durumlarda etkilenmeleri çok daha fazla oluyor.

Deprem bölgesinde olmasa dahi depremden dolayı etkilenmiş, bu travmayı içinde olmadan da olsa medyadan gönderilen haberler, görseller sayesinde veya aldıkları haberler sayesinde gerçekten etkilenip uyku bozuklukları yaşayan birçok kişi var. Bunların içinde ‘insomnia’ dediğimiz uykusuzluk en ön planda gelen durumdur. Türkiye’nin birçok yerinde deprem bölgesi olduğu biliniyor yani kişi eğer yaşadığı yer, semt olsun, şehir olsun eğer deprem bölgesine yakınsa bu kaygıyı mutlaka yaşıyor.

Kendi başına böyle bir şey geldiğinde ‘acaba ben bunun üstesinden gelebilir miyim’ endişesini yaşıyor. Hemen hemen her akşam bu kaygılarla yatağa girdiği sürece tabii ki uyku bozukluğu yaşamamama ihtimali yok. Özellikle depremden etkilenen bir popülasyon son bir aylık dönemde çok fazla arttı. Gerçekten bizlere başvuran hasta sayısı da bu konuda arttı.”

Geceleri Uyuyamıyorum ?

Geceleri uyumak, birçok insan için kolay bir iş değildir. Bazı kişiler uyku problemleri yaşarken, diğerleri ise stres, endişe, yorgunluk veya uyku apnesi gibi sağlık sorunları nedeniyle geceleri iyi bir uyku alamayabilirler. Geceleri uyuyamamanın nedenleri kişiden kişiye değişebilir. Ancak, uyku problemlerine yönelik birkaç öneri aşağıda listelenmiştir.

uyku bozukluğu Düzenli bir uyku programı oluşturun: Her gün aynı saatte yatıp kalkmak, vücudunuzun biyolojik saatini düzenler ve uyku kalitenizi artırır.

Yatmadan önce rahatlatıcı aktiviteler yapın: Yatmadan önce birkaç sayfa kitap okuyun, dinlendirici müzik dinleyin, sıcak bir banyo yapın veya meditasyon yapın. Bu aktiviteler vücudunuzu gevşetir ve uykuya dalmanıza yardımcı olur.

Yatak odanızı rahatlatıcı bir ortama dönüştürün: Koyu renkli perdelerle ışığı engelleyin, sessiz bir ortam sağlayın, yatak odanızı serin ve havadar tutun.

Uykuya dalmanızı engelleyen faktörlerden kaçının: Kafein, alkol ve nikotin gibi uyarıcı maddelerden kaçının. Bu maddeler, uyku kalitenizi olumsuz etkileyebilir.

Yemek yedikten sonra birkaç saat bekleyin: Yatmadan hemen önce yemek yemek sindirim sisteminizi harekete geçirir ve uyku kalitenizi düşürebilir.

Fiziksel aktivite yapın: Gün içinde düzenli olarak egzersiz yapmak, vücudunuzu yorgun hissettirerek uykuya dalmanızı kolaylaştırır. Ancak, egzersiz yaparken uyku vaktinize yakın bir saatte yapmamaya özen gösterin.

Uyku apnesi veya diğer sağlık sorunları varsa, bir doktora danışın: Uykusuzluk problemleriniz bir sağlık sorunundan kaynaklanıyorsa, bir doktora danışarak uygun tedavi yöntemlerini öğrenebilirsiniz.

Geceleri uyumak herkes için farklı bir deneyimdir. Ancak, yukarıdaki önerilerden birkaçını uygulayarak, uyku kalitenizi artırabilir ve daha iyi bir uyku deneyimi yaşayabilirsiniz.